Сыктывкарын 2016-ӧд воын вӧлі лӧсьӧдӧма коми семьяяслӧн «Шуда котыр» клуб. Веськӧдлысьӧн лои Людмила Николаевна Камбалова, коді ӧні уджалӧ С. Маршак нима челядьлы Коми Республикаса Вужвойтырлӧн небӧгаинын. А сэки сійӧ – кык пилӧн мам, «Коми войтыр» ӧтмунӧмын водзмӧстчысь; некымын во чӧж веськӧдліс коми том войтырлӧн «МИ» котырӧн.
«Шуда котырлӧн» чужӧмын вӧлі ыджыд коланлун.
Уна во чӧж юркарӧ вӧлі овмӧдчӧны коми сиктъясысь семьяяс, велӧдчӧм бӧрын татчӧ кольччӧны том йӧз, кодъяс гозйӧдчӧны, челядьӧс лӧсьӧдӧны. И кыдзи казялам, гежӧд том семьялӧн челядьыс сёрнитӧ чужан коми кывнас. Медым котыртны татшӧм семьяясыскӧд уджсӧ, 2016-ӧд воын и вӧлі лӧсьӧдӧма «Шуда котыр» клуб, кӧні став гажсӧ нуӧдӧны комиӧн.
Челядя коми семьяяслӧн медводдза чукӧртчӧмыс вӧлі Выль во водзвылын. Медым пасйыны Выль восӧ юркарын, Людмила Камбалова дасьтіс сценарий да корсис ворсысьяссӧ. Выльвоасьны коми челядь дорӧ локтіс Ёма, Лымныв да, дерт жӧ, Кӧдзыд пӧль. И мукӧд воас гаж котыртігас найӧ век волывлісны ныв-зон дорӧ. Уна во чӧж ме ворсі Кӧдзыд пӧльӧс. Коми кывбуръяс лыддьӧмысь сетала вӧлі ныв-зонлы козинъяс да кампет кулёкъяс, кодъясӧс дасьтӧны да вайӧны бать-мамныс водзвыв сёрнитчӧмӧн. Колӧ шуны, мый Ёма век вӧлі петкӧдчӧ выль образын. Сійӧ то локтӧ смартфонӧн да ачпасасьӧ, то ветлӧма Китайӧ да корӧ асьсӧ шуны Ёма-санӧн. А ӧтчыдысь челядьсӧ да бать-мамсӧ чукӧртім вӧрын коз пу дорын, и мешӧка Кӧдзыд пӧльыд локтіс бипур дорӧ вӧрсянь!
Бӧръя воясас «Шуда котыр» Сыктывкарын нуӧдіс уна сикас мероприятие челядя семьяяслы. На пиысь – гажӧдчана, ворсана, тӧдмӧдана. Сёрнитчӧмӧн вӧлі ветлӧдлам Национальнӧй музейӧ, кӧні миянлы комиӧн нуӧдӧны экскурсияяс. Котыртлім коми гижысьяскӧд пандысьлӧмъяс – Алексей Поповкӧд, Елена Козловакӧд, Соломония Пылаевакӧд, Анастасия Сукгоевакӧд. Чукӧртчылім коми шаньгаяс пӧжавны, нуӧдлім коми ворсӧмъяса рытъяс, Сыктывкар кузя квест-ворсӧм и с.в.
2018-ӧд воын комиӧн сёрнитысь челядьлы да налӧн бать-мамыслы вӧлі лӧсьӧдӧма «Кыв поз» проект (веськӧдлысьыс А. Н. Рассыхаев). Сійӧс олӧмӧ пӧртӧм могысь «Коми войтыр» ӧтмунӧм шедӧдіс «Лукойл» компаниялысь грант. Велӧдан семинар-практикумъяс дырйи бать-мамкӧд ӧтвылысь вӧлі корсям коми кыв видзӧмын мытшӧдъяс, петан туйяс, кыдзи ӧнія кадӧ вӧчны, медым коми бать-мамлӧн вежсис видзӧдласыс, а челядьныс сёрнитісны коми кывйӧн. Проект помасьӧм бӧрын вӧлі йӧзӧдӧма «Кыв поз» сборник, кӧні специалистъяс да бать-мам юксьӧны асланыс опытнас.
«Кыв поз» проект 2019–2020-ӧд воясын уджаліс водзӧ. Сыктывкарса администрациялӧн школаӧдз велӧдан управленньӧ отсӧгӧн вӧлі позянлун петны садикъясӧ, медым шымыртны унджык бать-мамӧс. 93-ӧд, 77-ӧд да 107-ӧд челядь видзанінъяс подулын вӧлі котыртлӧма «Кык кывъя челядьӧс быдтӧм» клуб.
Коронавируса кадӧ уджным неуна дугдыліс. А 2022-ӧд во помын «Шуда котырӧн» босьтчис веськӧдны кык челядя том мам, журналист Анастасия Михайлова. Виктория Агарковакӧд ӧтвылысь сійӧ азыма босьтчис водзӧ котыртны ас гӧгӧрыс челядя коми семьяяс.
Контактын 2023-ӧд воын томулов чукӧр нуöдісны 8 эфир уна сикас тема серти. Шуам, «Кыдзи велалӧны садйӧ коми да кык кывйӧн сёрнитысь челядь», «Кыдзи ворсӧмъяс отсалӧны велӧдны коми кыв?», «Мыйысь полӧны челядь и кыдзи налы отсавны венны тайӧ полӧмсӧ?», «Кыдзи сӧвмӧдны кагалысь сёрни?» да мукӧд. Котырлісны ӧтуввезйын Выль во, Мам лун да мукӧд гаж кежлӧ акцияяс, кывбуръяс лыддьӧмъяс.
Удитісны некымынысь чукӧртны бать-мамсӧ да челядьсӧ ывла вылын, пукыштны бипур дорын, ворсны да пӧттӧдз варовитны комиӧн, тӧдмӧдны челядьсӧ да бать-мамсӧ ӧта-мӧдыскӧд. Коркӧ аддзысьлісны гипсысь панно вӧчан мастер-класс вылӧ.
«Шуда котырӧн» веськӧдлысьяслы 2023-ӧд во помын воис шуда юӧр – Росмолодежь вичмӧдіс сьӧм проектсӧ олӧмӧ пӧртӧм могысь. Таво нин кутасны снимайтны «ШУДА ПОЗ» тема серти медиаконтент!
Ӧні корсьӧны семьяяс, кодъяс лоӧны примерӧн мукӧдыслы кык кывъя сёрнитысь челядьӧс быдтӧмын! Виччысьӧны темаяс, кодъяс лоӧны интереснӧйӧн да коланаӧн семьяяслы. Снимайтасны и коми ворсӧмъяса видеороликъяс. Колӧны и ворсӧмъяссӧ нуӧдысьяс, и ворсысь челядь, и отсасьысьяс.
Проектсӧ олӧмӧ пӧртігӧн «Шуда котыр» водзӧ кутас котыртны паныдасьлӧмъяс. Быд тӧлысь кутас аддзысьлыны бать-мамыскӧд да челядьыскӧд, нуӧдны быд сикас мастер-классъяс да сёрнитны тӧлка специалистъяскӧд, кодъяс эськӧ отсаласны разьны семьякостса мытшӧдъяс.
«Шуда котыр» клублӧн олӧмыс пуӧ водзӧ.
Алексей Рассыхаев,
«Коми войтыр» Ӧтмунӧмлӧн президиумӧ пырысь.
